Pakistan’da genel seçimlere kadar ülkeyi yönetecek olan geçici hükümeti “ağır bir gündem” bekliyor.
Ulusal basında yer alan haberlere göre, görevdeki Başbakan Şahbaz Şerif ve bugün düzenlenecek göreve başlama töreniyle görevlerini devredecek olan ana muhalefet lideri Raja Riaz, geçici hükümet başbakanı olarak Belucistan Halk Partisi’nden Senatör Anvarul Hak Kakar’ın atanması konusunda anlaştılar. .
Pakistan’ın en az nüfuslu eyaleti Belucistan’dan başbakan olarak atanan Kakar, bu yıl yapılması planlanan genel seçimlere kadar görevinde kalacak.
Bugün yemin töreniyle görevi Şerif’ten devralacak olan Kakar, hızla geçici hükümet bakanlar kurulunu oluşturacak.
IMF ile varılan anlaşmanın sürdürülmesi bir önceliktir.
Geçici hükümetin en değerli gündem maddeleri, ekonominin istikrarı ve Uluslararası Para Fonu (IMF) ile varılan anlaşmanın devamı.
IMF, Pakistan’da göreve başlayacak geçici hükümetin toparlanma programına ilişkin somut adımlar atmasını talep etti.
Pakistan’da seçimlere kadar ülkeyi yönetmekten ve seçimleri denetlemekten çoğunlukla geçici hükümetler sorumlu. Ancak Kakar’ın kuracağı hükümet, ekonomik konularda siyasi kararlar almasına izin veren son yasa sayesinde “Pakistan tarihinin en yetkili hükümeti” olacak.
Pakistan Demokratik Hareketi (PDM) liderliğindeki eski koalisyon hükümeti, 26 Temmuz’da Ulusal Meclis’te kabul edildi ve 2017 Seçim Yasasını değiştirerek geçici hükümete değerli ekonomik kararlar alması ve uluslararası kurumlarla ilişki kurması için ek yetkiler verdi.
Bu adımla, Haziran 2023’te IMF ile sağlanan 3 milyar dolarlık 9 aylık kurtarma paketine güvenin sürdürülmesi amaçlanıyor.
IMF, Pakistan ile kurtarma programını makul tarihlerle 3 kez gözden geçirecek.
Yürütülecek program değerlendirme süreçlerinden en az biri, geçici hükümetin ülkeyi yönettiği tarihlere denk geliyor. Seçimlerin ertelenmesi durumunda IMF’nin tüm program değerlendirme süreçleri geçici hükümet döneminde gerçekleşebilir.
Şahbaz Şerif hükümeti döneminde IMF ilk taksiti Pakistan’a gönderdi. Diğer taksitlerin de kesintili hükümet döneminde gelmesi bekleniyor.
IMF ile yapılan anlaşmanın ardından toparlanma sürecine giren Pakistan için ekonomik istikrar en büyük zorluklardan biri.
Genel seçimlerin ne zaman yapılacağı belli değil.
Geçici hükümeti bekleyen bir diğer konu da genel seçimlerin ne zaman yapılacağı sorunu.
Normal kurallara göre, genel seçimlerin 90 gün içinde yapılması gerekiyor. Bu, “genel seçimlerin en geç Kasım 2023’te yapılacağı” anlamına geliyor. Ancak, ülkede bu yıl yapılacak nüfus sayımı esas alınarak Seçim Kurulu tarafından yeni seçim bölgelerinin belirlenmesi gerekiyor.
Yetkililer, 241 milyon nüfusa sahip Pakistan’da yüzlerce federal ve eyalet seçim bölgesinin hazırlanmasının en az 6 ay sürebileceğine dikkat çekiyor.
Mart 2024 genel seçimlere işaret ediyor
Bu kapsamda Seçim Kurulu’nun yeni seçim çevrelerinin ne kadar süreyle hazırlanacağı konusunda açıklama yapması gerekiyor.
Seçim çevrelerine karşı mahkemede yapılacak itirazlar dikkate alınarak genel seçimlerin en erken Mart 2024’te yapılacağı belirtildi.
Eski İçişleri Bakanı Rana Sanaullah 8 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, yeni nüfus sayımına göre seçim bölgelerinin yeniden düzenlenmesi halinde Seçim Komisyonu’nun genel seçimleri Şubat veya Mart 2024’e erteleyebileceğini söyledi.
Siyasi belirsizlik ve ordunun etkisi
İmran Han’ın cezaevindeki durumu siyasi belirsizlik yaratıyor. Khan’ın bu ay tutuklanan yandaşları Mayıs ayındaki gibi sokağa çıkmasa da eski Başbakan’ın tutukluluk halinin devam etmesi seçimlerin güvenilirliği konusunda soru işaretleri doğuracak.
Pakistan’da onlarca yıl ülkeyi doğrudan yöneten ordunun yönetim üzerindeki etkisi yadsınamaz bir gerçektir.
Bazı uzmanlar, geçici hükümetin görevde uzun süre kalması durumunda silahlı kuvvetlerin yönetim üzerindeki gücünü artırabileceğine dikkat çekiyor.
Bir sonraki hükümet için 3 güçlü parti
Bir sonraki hükümet için ülkede 3 güçlü parti öne çıkıyor. Bunların arasında eski Başbakan İmran Han’ın Pakistan Adalet Hareketi Partisi (PTI), genel lideri Shahbaz Sharif’in olduğu Pakistan Müslüman Birliği-Navaz (PML-N) ve Pakistan Halk Partisi (PPP) yer alıyor. .
Tutuklanan ve seçimlere katılması yasaklanan Khan’ın, orduyla devam eden çatışmanın ortasında 2018’deki seçim zaferini geri kazanması pek olası değil. Mayıs ayındaki şiddetli protestoların ardından birçok güçlü siyasi figürün yollarını ayırdığı parti, seçimlerden çok Han’ı hapisten çıkarmaya odaklanmış durumda.
Ülkede üç dönem başbakanlık yapan Navaz Şerif, görevi sona eren koalisyon hükümetinin en önemli parçalarından biri oldu. 2019’dan beri Londra’da “sürgünde” olan Navaz Şerif, ülkeye dönüşünü bekliyor. Ancak yolsuzluk davaları nedeniyle Pakistan’a gelemeyen Navaz Şerif’in yerine seçimlerde partiyi kardeşi Şahbaz Şerif’in temsil etmesi şimdilik daha güçlü görünüyor.
Pakistan eski Başbakanı Benazir Butto’nun oğlu ve PPP’nin 34 yaşındaki Genç Genel Lideri Bilaval Butto Zerdari, genel seçimler için yine güçlü bir aday.
Son genel seçimler 2018’de yapıldı.
Pakistan’da son genel seçimler 25 Temmuz 2018’de yapılmış ve İmran Han hükümeti göreve başlamıştır.
Pakistan Parlamentosu’nda 10 Nisan 2022’de yapılan güvenoyunda İmran Han’ın hükümeti 174 “hayır” oyu ile düştü.
Ülkede 3 dönem başbakanlık yapan Navaz Şerif’in kardeşi Şahbaz Şerif, 11 Nisan 2022’de yapılan parlamento oylamasında 174 oyla salt çoğunlukla Başbakan seçildi.
